آموزش مقدماتي استارت و شيرجه در شنا

قبل از اينكه استارت آموزش داده شود و از شاگرد كارآموز خواسته شود كه به مانند شناگران ماهر استارت مسابقات را تمرين كنند لازم است كه ابتدا روش شيرجه رفتن هاي ساده را به او آموزش دهيم . در حقيقت لازم است كه ياد بگيرد به چه روش بايستي با آب برخورد نمايد ، بيشتر افراد در اولين تجربه شيرجه خود كمي وحشت دارند ولي پس از چند بار تمرين به روش صحيح اين دلهره از بين مي رود.

امروزه مراحل مختلف شيرجه را تقسيم بندي كرده اند و شاگرد از مرحله نشسته در كنار استخر شيرجه رفتن را شروع نموده و بالاخره پس از تمرينات لازم با حالت دورخيزوار نيز شيرجه مي رود .

به طور معمولي افرادي كه داراي قابليت هاي جسماني متعادل هستند در يك يا دو جلسه كه به استخر مي روند مي توانند شيرجه هاي مقدماتي را فرا بگيرند.

مراحل مختلف آموزش شيرجه را شرح مي دهيم.
شيرجه از حالت زانو زده در كنار استخر
۱- در اين شيرجه شناگر در لبه استخر با يك پا زانو مي زند . دست ها طوري قرار مي گيرد كه گوش ها به بازوها مي چسبد ، اين نكته بسيار مهم است زيرا اگر گوش ها به بازوها نچسبد يا سر بالا قرار بگيرد باعث برخورد صورت به آب مي شود وي ا اينكه سر داخل دست ها فرو مي افتد كه باعث مي شود شخص بيشتر به زير آب فرو رود. بنابراين اين گفته ها بايد رعايت گردد ، انگشتان شصت دست در يكديگر قلاب شده و دست بطور كامل كشيده رو به جلو مي باشد . پنجه پا، لبه استخر را به طور قلاب وار مي گيرد تا اينك شناگر سر نخورد .
۲- در اين مرحله با كشيده بدن به جلو ( به طرف آب ) قصد ورود به آب را مي كند، و بالا تنه را به همان حالت حفظ مي نمايد و با فشار پنجه پا به لبه استخر بدن به فاصله دورتر پرتاب شده و با زاويه مناسب ( حدود ۴۵ درجه ) به داخل آب وارد مي شود .

نكته مهم در اين مرحله اينست كه پس از جدا شدن بدن از لبه استخر هر دو پا به حالت كشيده و به هم چسبيده قرار گيرد به طوري كه بدن در هوا به حالت يك چوب كشيده باشد . پس از اينكه تمام بدن او داخل آب فرو رفت فوري سر و سينه را كه در حالت فرو رفتن به عمق آب مي باشند تغيير مسير داده و به طرف بالا بگيرد. اين كار باعث مي شود كه سرعت اوليه ائي كه بدن را به طرف جلو مي برد بدن و سرو سينه را به طرف سطح آب بكشد و سر از آب خارج گردد.

در واقع بدن مسيري قوسي شكل را طي مي نمايد . در تمام مسيري كه ذكر شد بدن حالت كشيده دارد و عضلات بدن در حالت انقباض عمومي مي باشند . نكته مهمي كه بايستي رعايت شود اينست كه ، زانوها در آخرين لحظه ( در روي هوا) خم نباشد . پاها به طور كامل كشيده و به هم چسبيده باشد و فاصله ائي بين آنها نباشد ، بسياري از شناگران سر را خيلي زود از بين دست ها بيرون مي كشند كه اين كار صحيح نيست و باعث برخورد صورت به آب مي شود . قرار داشتن سر داخل دستها تا آخرين لحظه بايستي ادامه يابد ( به خصوص در مراحل اوليه آموزش ).

بعد از فراگيري شناگر با يان روش شيرجه مرحله ي بعدي شروع مي شود.

مسير قوسي شكل بعد از شيرجه جهت كشيدن سر و سينه به طرف سطح آب
شيرجه از حالت ايستاده با زانوهاي خميده
۱- در اين مرحله شناگر در لبه استخر طوري مي ايستد كه پنجه پاهايش لبه استخر را مي گيرد ، زانوها به مانند شكل زير خم شده ولي به هم چسبيده مي باشد. دست ها در كنار بدن و بازوها در يك محور دايره اي مي باشند .

۲- در لحظه سقوط با فشاري كه به لبه استخر وارد مي سازد پاها را به بالا پرتاب مي نمايد در اين حالت پاها به هم چسبيده و به حالت كشيده مي باشند و فقط كمي از ران خميده است پرتاب پاها به بالا از پشت كمك مي نمايد كه سر و سينه به طرف آب خم شود.

۳- در اين مرحله بدن به حالت كشيده در يك امتداد قرار گرفته و قصد ورود به آب را دارد البته زاويه ورودي بدن به آب براي شيرجه هاي مقدماتي بهتر است همان زاويه ۴۵ درجه رعايت گردد.

تمرين هاي آموزشي
۱- براي اينكه پاي كار آموزش شناگر از هم باز نشود و هنگام ورود به آب پاها در امتداد بدن و حالت كشيده باشد ، حلقه اي را گرفته در ابتدا از مچ پا شروع مي كنيم و از كارآموز مي خواهيم كه بيشتر قسمت هاي بدن را به سمت جلو بكشد به حدي كه مي خواهد سقوط كند بعد از او مي خواهيم كه شيرجه بزند ، كم كم به دور زانو برده مي شود ، كارآموز شناگر سعي مي كند در هنگام ورود تكرار و تمرين حلقه كم كم به دور زانو برده مي شود ، كارآموز شناگر سعي مي كند در هنگام ورود به آب پا را به سمت بالا پرتاب كند. بنابراين شناگر ورود خوبي را در آب خواهد داشت.

۲- شيرجه ي يك پا

۱- در اين حالت شناگر مبتدي كنار استخر طوري مي ايستد كه يك پا لبه استخر مي باشد و پاي ديگر در عقب قرار دارد. بدن از كمر خم شده ، سر داخل دست ها طوري قرار مي گيرد كه گوش ها به بازوها مي چسبد. زانوي پاي جلو قفل و بي حركت مي باشد.

۲- در لحظه سقوط با فشاري كه به لبه استخر وارد مي سازد پاي عقب را به بالا پرتاب مي نمايد و به سمت آب دولا شده و در موقع ورود به آب پاها به هم چسبيده و به حالت كشيده مي باشند .

مراحل مختلف شيرجه ايستاده از جلو از روي تخته ي شيرجه با ارتفاع ۱ متر از آب

Spring board تمام توضيحات وضعيت بدن در هنگام شيرجه در قسمتهاي گذشته گفته شد، فقط روش صحيح روي تخته شنا بازي كردن مهم است. چون تخته شنا حالت ارتجاعي دارد، لذا فراگيري آب بسيار مهم مي باشد.

استارت
شروع و آغاز حركت در شناها را كه مي تواند پرش از سكوي استخر يا از داخل لبه استخر باشد استارت ناميده مي شود. در سه شناي اصلي پروانه ، قورباغه ، كرال سينه استارت از روي سكو در لبه استخر صورت گرفته و براي شناي كرال پشت ، استارت از داخل آب و با گرفتن لبه استخر يا ميله تعبيه شده براي اينكار انجام مي شود .

استارتي كه در گذشته مورد استفاده شناگران قرار مي گرفت با استارتي كه امروزه بكار مي رود تفاوت دارد. تكنيك استارت از روي سكو كه در قديم انجام مي شد بسيار ساده تر بود و آن بدين شكل انجام مي شد كه شناگر بر روي سكو مي رفت پاها را به اندازه عرض شانه باز مي نمود و با پنجه پا لبه سكو را گرفت و بدنش را از كمر به جلو خم مي نمود و سر را طوري به بالا نگه مي داشت كه روبرو را نگاه مي كرد ، سپس زانوها را خم كرده و به محض شنيدن صداي شروع با آوردن دست ها به جلو و باز كردن مفاصل زانوها خود را به جلو پرتاب مي نمود .

با مطالعه و بررسي حركت هاي مختلف اندام ها كم كم مربي ها موجه شدند كه روش هاي ديگر نيز وجود دارد كه مي تواند در پرتاب كردن شناگر به فاصله دورتر مؤثر واقع شود.

امروزه استارت از روي سكو به دو صورت انجام مي شود يكي استارتي كه با گردش دست حول محور مفصل شانه بودن ( چرخش دست ها ) و ديگري استارتي است كه شناگر خم شده و با دست لبه سكو استارت را مي گيرد. هر دو نوع اين استارت ها مورد استفاده شناگران و قهرمانان قرار مي گيرد. در آموزش استارت بايستي توجه داشت كه پس از شنيدن ( بجاي خود) شناگر به لبه جلوي سكو آمده و با پنجه پا لبه سكو را بگيرد در هر دو نوع استارت ذكر شده اين نكته بايستي رعايت شود ، حتي در شيرجه هاي ساده زير اين كار از سر خوردن شيرجه رونده جلوگيري به عمل مي آورد . اين نكته در واقع بايستي در همان ابتداي آموزش پرش در آب آموزش داده شود . شناگر بداند پنجه هاي پا حالت گيرندگي دارد.
مشخصات سكوي استارت
به ازاي هر خط استخر شنا سكوي استارت با مشخصات زير ساخته مي شود .

بر اساس قوانين فيفا ( فدراسيون جهاني شنا ) بلندي هر سكو از سطح آب بايستي بين ۵۰ تا ۷۵ سانتي متر باشد و سطح روي سكو حداقل ۵۰×۵۰ سانتي متر و از مواد غير لغزنده ساخته شود . حداكثر شيب سطح روي سكو نبايستي از ۱۰ درجه نسبت به سطح افق تجاوز نمايد . در هر چهار ضلع طرفين سكو بايستي شماره سكو نوشته شده قابل رويت باشد .

نتيجه گيري در استارت به طريقه چرخش دست ها و گرفتن لبه ي استخر
در سال ۱۹۶۷ هانوئر در تحقيقي كه راجع به مقايسه دو نوع استارت انجام داد .آموزش شنا به اين نتيجه رسيد كه در استارت به روش گرفته لبه استخر ، شناگر زودتر از سكوي استارت كنده شده و رودتر هم وارد آب مي شود ولي فاصله طي شده با اندازه فاصله طي شده در استارت به روش چرخش دست ها نيست. رفرد در سال ۱۹۷۱ براي مقايسه اين دو نوع استارت يك شناگر زن و ۸ شناگر مرد انتخاب نمود و در ۳ مورد زير تحقيقاتي انجام داد.

۱- زمان جدا شدن از سكو

۲- زمان پرواز

۳- زمان طي كردن فاصله ۶۰/ ۳ سانتي متري به اين نتيجه رسيد كه هر دو استارت در زمان پرواز برابرند ولي در دو مورد ديگر نتيجه اي عكس نتيجه ي هانوئر بدست آورد . يكي از علل برتري استارت به طريقه گرفتن لبه استخر زود جدا شدن از سكو به محض شنيدن صداي گلوله استارت مي باشد.